.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
Sơ lược
Giáo sư, viện sĩ Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, sinh ngày 13 tháng 9 năm 1913 tại làng Chánh Hiệp, huyện Tam Bình; Nay là xã Hòa Hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Cha là Cụ Phạm Quang Mùi dạy học ở tỉnh Vĩnh Long. Mẹ là Cụ bà Phạm Thị Diệu.
Ngay từ nhỏ Phạm Quang Lễ đã nổi bật về trí thông minh. Ông học rất giỏi, đặc biệt xuất sắc về môn toán. Năm lên 7 tuổi, ông mồ côi cha, gia cảnh thiếu thốn nhưng thấy ông học giỏi nên mẹ và chị ông đã cố gắng để ông tiếp tục việc học.
Ông là cựu học sinh của trường trung học College de Mytho. Năm 1933, Phạm Quang Lễ thi đỗ đầu hai bằng tú tài: Tú tài Việt và Tú tài Pháp. Sau đó ông xin đi làm thư ký công sở ở Mỹ Tho và nuôi chí vươn lên, chờ thời cơ. Ngày 05 tháng 9 năm 1935, Phạm Quang Lễ sang Pháp tiếp tục học; Ông tốt nghiệp kỹ sư và cử nhân toán học tại các trường: Đại học Bách khoa Paris; Đại học Mỏ; Đại học Điện; Đại học Sorbonne; Đại học Cầu đường Paris; Ông ở lại Pháp làm việc tại Viện nghiên cứu máy bay. Năm 1942, ông sang Đức và làm việc trong xưởng chế tạo máy bay và Viện nghiên cứu vũ khí.
Cuộc đời và sự nghiệp
Năm 1946, theo lời mời của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông từ bỏ Paris với cuộc sống giàu sang phú quý đi cùng Bác Hồ trở về nước tham gia hoạt động Cách mạng. Ngày 10 tháng 9 năm 1946, ông được Bác Hồ giao nhiệm vụ là Cục trưởng Cục Quân giới và được Bác đặt tên mới là Trần Đại Nghĩa. Ngày 19 tháng 12 năm 1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông lên chiến khu Việt Bắc trực tiếp chỉ đạo sản xuất các loại vũ khí như: lựu đạn, súng phóng lựu đạn, cối 80,8mm, mìn phá xe, badôca . . .
Năm 1948, ông được phong quân hàm Thiếu tướng trong đợt đầu tiên. Năm 1949, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 1952, ông được tặng Huân chương Hồ Chí Minh và danh hiệu Anh hùng lao động. Sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi, ông làm Chủ nhiệm Ủy ban xây dựng cơ bản Nhà nước, Ủy ban Khoa học kỹ thuật Nhà nước, Viện trưởng viện Khoa học Việt Nam.
Năm 1966, ông đảm nhiệm chức vụ Phó Chủ nhiệm Tổng cục hậu cần, phụ trách về kỹ thuật quốc phòng. Thời gian này ông đã lãnh đạo cán bộ kỹ thuật cải tiến nâng tầm bắn của tên lửa Sam II (do Liên Xô sản xuất), tiêu diệt được siêu pháo đài bay B52 của Mỹ.trên bầu trời Hà Nội bằng chính những tên lửa Sam II của Liên Xô.
Đất nước hoàn toàn thống nhất, ông làm Chủ tịch các Hội liên hiệp khoa học kỹ thuật Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Hiệu trưởng đầu tiên trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khóa II và III, Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Liên Xô và Cộng hòa dân chủ Đức.
Ngày 9 tháng 8 năm 1997, Ông lâm bệnh và qua đời tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Suốt cuộc đời, Giáo sư - Viện sĩ Trần Đại Nghĩa đã cống hiến trọn vẹn cho khoa học và trên hết là cho tất cả dân tộc Việt Nam. Nhà Vật lý Nguyễn Văn Hiệu nói: “Đối với thế hệ chúng ta, công lao và đạo đức của nhà khoa học ấy đã đi vào lịch sử như một thiên thần thoại truyền kỳ”. Đại tướng Võ Nguyên Giáp thì gọi Trần Đại Nghĩa là:“ông Phật chế tạo vũ khí”.
